Bir zamanlar Hanzade vardı...(14)

       Fatih lisesinde olduğu yıllarda, öğrencileriyle olan anıları hem düşündürür hem gülümsetir konuyu bilenlere...Öğrenciye basma kalıp bilgi vermektense,düşünmeye zorlayan,öğrenirken ilgisinin dağılmamasına çaba harcayan,ciddi ama sıkıcı olmayan uslubu ve hazır cevaplılığıyla, derste dalga geçmek isteyen öğrenciye yapıcı espirili tavırlarıyla yön veren öğretmendi.Bir gün yine sınıfta ders anlatıyordur, konu genetik ve üremedir:Genetik biliminin temellerini atan Gregor  Mendel(doğum1822-ölüm1884) Habsburg hanedanlığı toprağı olan Slezya'da Heizendorf köyünde çifçilik yapan bir ailede doğmuştur.Geçim sıkıntısı içinde olan aile, tek erkek çocukları olan Gregor'u okutmak için emeklerini ortaya koyarak çabalamakta..Pazarda sattıkları tarım ürünleriyle çocuklarını okutmakta zorlanmaktadırlar.Bu nedenle zeki ama geçim sıkıntısı olan çocukların sıkca yaptığı gibi, o yıllarda da  aileler manastır'da okutmaktadır çocuklarını. Mendel de, ailesine maddi yük olmamak adına manastırda eğitim görmüş rahip olmuştur.Yine  babasından gördüğü gibi manastırın bahçesinde bitkilerle tarım yapmaktadır.Fark ettiği bir şey olur...Mor çiçekli bezelyeler ile beyaz çiçekli bezelyeler arasında,ya da yuvarlak taneli bezelyeler ile buruşuk taneli bezelyeler arasında oluşan döllemeyle melez ırk ortaya çıkmakta,yeni kuşak melez  bezelyelerde matematiksel olasılık hesabına dayalı bir çeşitlilik olduğunu, bu çeşitlilik hesabının 4. ya da 5. kuşakta bile devam ettiğini görür.Kolay sonuç alındığı için bezelye bitkisinde bu çeşitliliği yıllar boyu inceler.Bezelyelerin dış görünüşü(fenotip) ile iç genetik bilgisi(genotip)arasında bu hesabı, yıllarca inceleyerek kağıda dökerek  bilimselleştirerek  genetik bilminin ilk yasalarını oluşturmuştur.Kainaatın oluşumunu açıklayanlar, temelinin matematiğe dayalı fen bilimi yasalarından destek aldığını fark etmiştir.Genetik bilminin yasalarını ilk kez matematiğe döken hesaplamasıyla ünlüdür,Baskın gen(dominant), çekinik gen(resesif)terimlerini bu hesaplamada ilk kez ortaya çıkarmıştır. Bugün bile ayni genetik temel yasaları kabul görmektedir.İşte çocuklar Mendel kilisenin bahçesinde bu çalışmaları yaparken, mor çiçekli bezelyeler ile beyaz çiçekli bezelyeleri evlendirmiş... 
        Bu son cümleyi dalgınlıkla söyleyen Hanzade, tüm sınıfın kıkırdamasıyla ayılır...bezelyeleri döllendirmiş diyeceğine evlendirmiş demesi şamataya yol açar...tüm sınıf, çalışan çalışmayan tüm öğrenciler fıkırdamayı zor zapdetmektelerdir.Hele en arkada dalga geçmek niyetinde olanlara gün doğmuştur.Hanzade kendini toparlar ve o iç rahatlatan gülümsemesiyle devam eder ''Çocuklar neden şaşıyorsunuz ki, adam rahip, olay mahalli kilisenin bahçesi... elbette bu bitkilerin çiçeklerini döllendirirken, önce nikah kıyacaktı, nasıl göz yumardı zina yapmalarına(!)
Bu sözlerden sonra, öğrenciler freni boşalan araba gibi çoşkuyla kahkahalar atarak, öğretmenleriyle gülmüşler, ortalığı tatlı bir heyecan almıştır.

Konuları anlatırken,çocukları mümkün olduğu kadar sıkmadan espirili tarzıyla konuya çekmeyi hep başarmıştı.Bu espirili  dersi dinleyen öğrenciler genetiği ve Mendel'i asla unutmamışlardır eminim...